Türkiye'de "dijital erişilebilirlik" artık yasal zorunluluk oluyor
Web Siteleri ve Mobil Uygulamalar İçin Yeni Erişilebilirlik Dönemi Başladı!
Günümüzde bankacılık işlemlerinden alışverişe, eğitimden resmi duyurulara kadar hayatımızın büyük bir kısmı dijital platformlara taşındı. Peki, bu dijital dünya herkes için eşit derecede ulaşılabilir mi? Resmi Gazete'de yayımlanan yeni bir genelge ile Türkiye, bu soruya net bir cevap veriyor: Evet, olmak zorunda! Engelli ve yaşlı bireylerin toplumsal hayata tam ve eşit katılımını hedefleyen bu düzenleme, web siteleri ve mobil uygulamalar için yeni bir dönemin kapılarını aralıyor.
Herkes İçin Tasarım: Neden Önemli?
Teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte birçok hizmet dijitalleşti. Ancak bu dijitalleşme sürecinde, farklı yeteneklere sahip kullanıcıların deneyimleri göz ardı edilebiliyordu. Yeni genelge, web siteleri ve mobil uygulamaların sadece belirli bir kitleye değil, engelli ve yaşlı bireyler de dahil olmak üzere tüm kullanıcılara hitap edecek şekilde tasarlanmasının artık bir tercih değil, yasal bir zorunluluk olduğunu vurguluyor. 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun'a dayanan bu adımla, bilgiye ve hizmete erişimde dijital engellerin kaldırılması hedefleniyor.
Denetim ve Danışma İçin Yeni Komisyonlar Kuruldu
Bu önemli dönüşüm sürecini yönetmek ve denetlemek amacıyla Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesinde yeni yapılar oluşturuldu.
-
İzleme Komisyonu: Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı başkanlığında, web siteleri ve mobil uygulamaların erişilebilirlik standartlarına uygunluğunu takip edecek olan ana komisyondur.
-
Danışma Komisyonu: Bakan Yardımcısı başkanlığında; ilgili bakanlıklar, TÜBİTAK, Türksat ve engellilik alanındaki konfederasyon temsilcilerinin katılımıyla oluşturulan bu komisyon, izleme planlarının oluşturulmasında ve ortaya çıkabilecek tereddütlerin giderilmesinde görüş bildirecek.
-
İnceleme Komisyonu: Her kurum, kendi bünyesinde kuracağı bu komisyon ile web sitesi ve mobil uygulamasının teknik analizini yapacak ve sonuçları bir rapor halinde İzleme Komisyonu'na sunacak.
Uygunluğunu Kanıtlayanlara "Erişilebilirlik Logosu"
Yapılan denetimler sonucunda standartları karşıladığı tespit edilen kurum ve kuruluşların web sitelerine veya mobil uygulamalarına, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından 2 yıl geçerli olacak bir "Erişilebilirlik Logosu" kullanım hakkı verilecek. Bu logo, kurumun toplumsal sorumluluk bilincini ve tüm kullanıcılara verdiği değeri gösteren önemli bir nişan olacak.
Uygunluk için temel alınacak standartlar ise Web Siteleri ve Mobil Uygulamaların Erişilebilirlik Kontrol Listesi-A Seviyesi ve uluslararası kabul görmüş Web İçeriği Erişilebilirlik Kılavuzu (WCAG-2.2.) olarak belirlendi.
Kimler, Ne Zamana Kadar Uyum Sağlamalı?
Genelge, geniş bir yelpazedeki kurum ve kuruluşları kapsıyor ve uyum için net takvimler belirliyor.
1 Yıl İçinde Uyum Sağlaması Gerekenler:
-
Kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, belediyeler ve iştirakleri
-
Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları
-
Bankalar ve özel hastaneler
-
MEB onaylı özel öğretim kurumları
-
Karayolu, demiryolu ve havayolu ile yolcu taşıma hizmeti sunan özel kuruluşlar
-
A Grubu seyahat acenteleri
-
200 binden fazla abonesi olan elektronik haberleşme işletmecileri
2 Yıl İçinde Uyum Sağlaması Gerekenler:
-
Elektronik ticaret (e-ticaret) yapan hizmet sağlayıcıları
Bu tarihi adım, Türkiye'nin dijital altyapısını daha kapsayıcı ve adil bir hale getirme yolunda atılmış güçlü bir irade beyanıdır. Artık dijital hizmet sunan her kurumun, "Bu hizmete herkes erişebilir mi?" sorusunu sorması ve cevabının "Evet" olması için somut adımlar atması gerekiyor. Bu süreç, sadece yasal bir yükümlülüğü yerine getirmekle kalmayacak, aynı zamanda milyonlarca insanın hayatını kolaylaştırarak toplumsal bir fayda sağlayacaktır.
Resmi gazetede yayımlanan genelgeye buradan ulaşabilirsiniz.